واگرایی در تحلیل تکنیکال یکی دیگر از مفاهیم بسیار مهم در بازار سرمایه می‌باشد. واگرایی در نمودار قیمت نشان دهنده تغییرات در بازار سرمایه می‌باشد و در واقع می توان واگرایی (Divergence)را از اجزای روانشناسی بازار در نظر گرفت. به بیان دیگر واگرایی در بورس زمانی اتفاق میافتد که معامله‌گران در گام آخر دچار تردید شوند و این زمانی است که سهم روند خود را تغییر داده و برخالف روند قبلی حرکت کند.
زمانی که واگرایی در بورس اتفاق میافتد با درصد بسیار بالا میتوان به آن اعتماد کرد. با این تعریف میتوان گفت واگرایی در تحلیل تکنیکال نسبت به روش های دیگر تکنیکالی از اعتبار بیشتری برخوردار است. به همین دلیل است که معامله‌گران شناسایی واگرایی‌ها را در اولویت معاملات خود قرار می‌دهند.
واگرایی در تحلیل تکنیکال چیست؟
واگرایی در تحلیل تکنیکال زمانی اتفاق میافتد که قیمت یک سهم و اندیکاتور بر خالف جهت یکدیگر حرکت کنند و این نشان دهنده ضعف یک روند می‌باشد. در نتیجه قیمت یک سهم به انتهای روند خود میرسد و تمایل به تغییر روند دارد در این حالت میگوییم واگرایی در بازر رخ داده است.
همچنین از واگرایی‌ها میتوان برای شناسایی سطوح مهم قیمت سهم از جمله سطوح حمایت و مقاومت استفاده نمود. اگر واگرایی صحیحی در بورس اتفاق بیفتد به احتمال زیاد شاهد برگشت قیمت سهم خواهیم بود. در حقیقت می توان گفت واگرایی زمانی اتفاق میافتد که خریداران و فروشندگان در تصمیم خود دچار تردید می‌شوند.
از اندیکاتورهایی که برای شناسایی واگرایی در بازار سرمایه استفاده می‌شود میتوان از اندیکاتورهای مکدی (MACD) ،آر اس آی(RSI) ، و … نام برد. از بین اندیکاتورهایی که برای شناسایی واگرایی در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود اندیکاتور مکدی یکی از بهترین اندیکاتورها برای شناسایی واگرایی در بورس می‌باشد.
انواع واگرایی در بورس
دو نوع واگرایی قیمتی در بازار سرمایه وجود دارد که در ادامه به توضیح هر کدام از واگرایی‌ها می‌پردازیم.
- واگرایی معمولی (RD)
- واگرایی مخفی (HD)
واگرایی معمولی (RD)
واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال در انتهای یک روند به وجود می‌آید. واگرایی معمولی در بورس زمانی اتفاق میافتد که قیمت یک سهم با اندیکاتور بر خلاف جهت هم حرکت کنند این نوع واگرایی در بازار سرمایه نشان از از بازگشت قیمت سهم دارد. بعد از مشاهده واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال حرکت قیمت سهم متوقف می‌شود و در جهت مخالف حرکت می‌کند. واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال با علامت (RD)نشان داده می شود.
واگرایی معمولی مثبت(RD+):
واگرایی معمولی مثبت در تحلیل تکنیکال در میان دو کف قیمتی تشکیل می‌شود. باید توجه داشت واگرایی معمولی مثبت در بورس در انتهای یک روند نزولی به وجود می‌آید. به عبارت دیگر واگرایی معمولی مثبت در بورس نشان‌دهنده نزدیک شدن قیمت به خط حمایت می‌باشد. واگرایی معمولی مثبت بیانگر قدرت زیاد خریداران و تضعیف قدرت فروشندگان می‌باشد.
در این واگرایی در نمودار قیمت و در اندیکاتور در هر کدام دو کف قیمت تشکیل می‌شود:
در نمودار قیمت کف اول بالاتر از کف دوم به وجود می‌آید.در اندیکاتور کف اول پایین‌تر از کف دوم تشکیل خواهد شد. (اندیکاتور توانایی تشکیل کف جدید را ندارد).
در تصویر زیر نمونه‌ای از واگرایی معمولی مثبت را مشاهده کنید:
واگرایی معمولی منفی ( RD-)
واگرایی معمولی منفی در تحلیل تکنیکال در میان دو سقف قیمت تشکیل می‌شود. باید توجه داشت واگرایی معمولی منفی در بازار سرمایه در انتهای یک روند صعودی به وجود می‌آید. به عبارت دیگر واگرایی معمولی منفی در نمودار نشان‌دهنده نزدیک شدن قیمت به خط مقاومت می‌باشد.
واگرایی معمولی منفی بیانگر قدرت زیاد فروشندگان و تضعیف قدرت خریداران می باشد. در این واگرایی در نمودار قیمت و در اندیکاتور در هر کدام دو سقف قیمت تشکیل می‌شود:
در نمودار قیمت سقف اول پایین تر از سقف دوم به وجود می‌آید. در اندیکاتور سقف اول بالاتر از سقف دوم تشکیل خواهد شد. (اندیکاتور توانایی تشکیل سقف جدید را ندارد).
نمونه‌ای از واگرایی معمولی منفی در تصویر زیر ترسیم شده است.
واگرایی مخفی در تحلیل تکنیکال (HD)
واگرایی مخفی در تحلیل تکنیکال زمانی اتفاق میافتد که قیمت یک سهم با اندیکاتور بر خلاف جهت هم حرکت کنند. به عبارت دیگر در واگرایی مخفی اندیکاتور توانسته است کف و یا سقف جدیدی تشکیل دهد اما قیمت توانایی تشکیل کف یا سقف جدید را نداشته است. در این حالت میگوییم واگرایی مخفی رخ داده است.
واگرایی مخفی در بورس در انتهای یک روند اصلاحی به وجود می‌آید و با علامت(HD)نشان داده می‌شود. واگرایی مخفی در بورس به واگرایی مخفی مثبت و واگرایی مخفی منفی تقسیم‌بندی می‌شود.
واگرایی مخفی مثبت (HD+):
واگرایی مخفی مثبت در تحلیل تکنیکال در بین دو کف قیمتی ایجاد می‌شود. واگرایی مخفی مثبت در بورس زمانی به وجود می‌آید که در اندیکاتور کف اول بالاتر از کف دوم قرار گیرد. ولی در نمودار قیمت کف اول پایین تر از کف دوم تشکیل می‌شود.
این وضعیت نشان‌دهنده افزایش قدرت خریداران و کاهش قدرت فروشندگان و همچنین رشد قیمت سهم می‌باشد. این واگرایی در کانال صعودی و در انتهای یک روند اصلاحی تشکیل می‌شود.
واگرایی مخفی منفی (HD-)
واگرایی مخفی منفی در تحلیل تکنیکال در بین دو سقف قیمتی ایجاد می‌شود. واگرایی مخفی منفی در بازار سرمایه زمانی به وجود می آید که در اندیکاتور سقف اول پایین تر از از سقف دوم قرار گیرد. ولی در نمودار قیمت سقف اول باالاتر از سقف دوم تشکیل می‌شود.
این وضعیت نشان‌دهنده افزایش قدرت فروشندگان و کاهش قدرت خریداران و همچنین کاهش قیمت سهم می‌باشد. این واگرایی در کانال نزولی و در انتهای یک روند اصلاحی ایجاد می‌شود.
در تصویر زیر نمونه‌ای از واگرایی مخفی منفی را مشاهده کنید.
نکات بسیار مهم در مورد واگرایی
اگر از واگرایی‌ها در بورس برای معاملات خود استفاده می‌کنید بهتر است از دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال در کنار شناسایی واگرایی استفاده نماید. سعی کنید حتما واگرایی را در تحلیل های تکنیکال خود لحاظ کنید و بهتر است از از دو اندیکاتورMACD و RSI برای شناسایی واگرایی استفاده نمایید.
برای شناسایی واگرایی ها در اندیکاتور MACD تنظیمات را در بازه زمانی 9-12-26 قرار دهید. برای شناسایی واگرایی‌ها در اندیکاتور RSI در کف سطح زیر ۳۰ و در سقف سطح بالای ۷۰ را بررسی کنید. برای شناسایی واگرایی ها سطوحی غیر از این دو عدد در اندیکاتور RSI از اعتبار کمتری برخوردار می‌باشند.
استراتژی خرید با استفاده از واگرایی
استراتژی خرید شماره یک
استراتژی خرید با استفاده از واگرایی معمولی مثبت در تحلیل تکنیکال بدین صورت می‌باشد که ابتدا خط روند نزولی سهم را ترسیم می‌نماییم. برای شناسایی واگرایی معمولی مثبت در بورس صبر می کنیم تا قیمت با یک کندل قدرتمند مثبت و با حجم بالای که در واگرایی اتفاق میافتد خط روند ترسیم شده را به سمت بالا قطع کند سپس در این زمان است که میتوان نسبت به خرید سهم اقدام نمود.
برای کسب سود در این استراتژی میبایست واگرایی‌های مثبت را شناسایی کرد و در روند صعودی سهم مورد نظر را خرید نمود. باید توجه داشت در این استراتژی هر زمان که قیمت خط روند ترسیم شده را به سمت پایین قطع کند می بایست حد ضرر را فعال نمود و از سهم خارج شد.
استراتژی خرید با استفاده از واگرایی مخفی مثبت در تحلیل تکنیکال بدین صورت می‌باشد که میبایست قله تشکیل شده در سهم را عنوان مقاومت در نظر گرفت. در این استراتژی زمانی که نمودار قیمت به سمت بالا حرکت کرد و از قله عبور نمود میبایست وارد سهم شد.
در این استراتژی نیز بررسی واگرایی‌های مثبت و شناسایی روند صعودی سهم از اهمیت بالایی برخوردار است. در این نوع استراتژی بهتر است حد ضرر را حدود ۲ تا ۳ درصد در زیر خط مقاومت که قله را تشکیل داده است قرارداد. در نتیجه با عبور قیمت پایانی سهم در حدود ۲ تا ۳ درصد در زیر خط مقاومت میبایست نسبت به فروش سهم اقدام نمود.
استراتژی خرید شماره دو
این استراتژی با استفاده از شناسایی واگرایی و اندیکاتور RSI انجام می‌شود. در این استراتژی پس از اینکه واگرایی را در سهمی مشاهده شد می بایست اندیکاتور RSI را بررسی نماییم در صورتی که RSI سطح ۵۰ را به سمت باالا قطع کرده باشد می بایست وارد سهم شد.
باید توجه داشت زمانی که اندیکاتور RSI سطح ۵۰ را به سمت پایین قطع نماید میبایست حد ضرر را فعال نمود و از سهم خارج شد.
استراتژی خرید شماره سه
استراتژی که در این واگرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد یکی از بهترین استراتژی‌ها برای ورود به سهم می‌باشد. در این واگرایی میبایست قیمت را رصد نمود تا سقف جدیدی در سهم تشکیل شود. در نتیجه قیمت جدید را می بایست به عنوان یک مقاومت در نظر گرفت.
نقطه ورود در این استراتژی زمانی است که قیمت سقف جدید و یا نقطه مقاومت را به سمت بالا قطع کند. البته ممکن است نقطه ورود در این استراتژی با کمی تاخیر همراه باشد. در این استراتژی می بایست حد ضرر را حدود ۲ تا ۳ درصد در زیر خط مقاومت که قله را تشکیل داده است قرارداد.
نتیجه‌گیری
واگرایی در تحلیل تکنیکال یکی از روش‌های بسیار مهم در بورس می‌باشد. با ادغام چندین روش واگرایی در بورس میتوان به موفقیت‌های بسیار جالبی دست یافت.
برای شناسایی واگرایی در تحلیل تکنیکال نقاط حمایت و مقاومت را مد نظر قرار دهید. از اندیکاتور های MACD ،RSI و برای شناسایی واگرایی در بازار سرمایه استفاده کنید. شناسایی واگرایی در بازار سرمایه به همراه کمک گرفتن از سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را حتما مد نظر قرار دهید.
برای اینکه بتوانید به طور صحیح از واگرایی در بورس استفاده کنید سعی کنید استراتژی مشخصی را داشته باشید. داشتن استراتژی کمک می‌کند با هر سیستم معاملاتی و با استفاده از انواع روش های تحلیل تکنیکال بتوانید در بازار موفقیت‌های قابل توجهی کسب نمایید.