مدل عرضه و تقاضا که اساس مفاهیم مقدماتی اقتصاد را تشکیل می‌دهد، به ترکیب ترجیحات خریداران شامل تقاضا و ترجیحات فروشندگان شامل عرضه اشاره دارد که مجموعاً قیمت بازار و مقدار محصول را در هر بازار معین را تعیین می‌کنند. در یک جامعه سرمایه‌داری، قیمت‌ها توسط یک مقام مرکزی تعیین نمی‌شود، بلکه نتیجه تعامل خریداران و فروشندگان در این بازارها است. برخلاف یک بازار فیزیکی، خریداران و فروشندگان مجبور نیستند همه در یک مکان باشند، آنها فقط باید به دنبال انجام یک معامله اقتصادی باشند.
مهم است که در نظر داشته باشید که قیمت‌ها و مقادیر آن خروجی‌های مدل عرضه و تقاضا هستند، نه ورودی‌های آن. همچنین مهم است که به خاطر داشته باشید که مدل عرضه و تقاضا فقط برای بازارهای رقابتی اعمال می‌شود – بازارهایی که در آن خریداران و فروشندگان زیادی وجود دارد که همه به دنبال خرید و فروش محصولات مشابه هستند. بازارهایی که این معیارها را برآورده نمی‌کنند، مدل‌های مختلفی دارند که در عوض برای آنها اعمال می‌شود.
قانون عرضه و قانون تقاضا
مدل عرضه و تقاضا را می توان به دو بخش تقسیم کرد: قانون تقاضا و قانون عرضه. در قانون تقاضا، هر چه قیمت عرضه کننده بالاتر باشد، مقدار تقاضا برای آن محصول کاهش می‌یابد. به همین ترتیب، با کاهش قیمت یک محصول، مقدار تقاضا افزایش می‌یابد. این تا حد زیادی با هزینه فرصت خرید اقلام گران‌تر مرتبط است که در آن انتظار این است که اگر خریدار مجبور باشد برای خرید محصول گران‌تر، از مصرف چیزی که ارزش بیشتری دارد صرف نظر کند، احتمالاً می‌خواهد آن را کمتر بخرد.
به طور مشابه، قانون عرضه با مقادیری که در قیمت‌های معینی فروخته می‌شوند مرتبط است. اساساً برعکس قانون تقاضا، مدل عرضه نشان می‌دهد که هر چه قیمت بالاتر باشد، مقدار عرضه‌شده بیشتر می‌شود زیرا افزایش درآمد کسب‌وکار به فروش بیشتر با قیمت‌های بالاتر بستگی دارد.
کاربرد عرضه و تقاضا در اقتصاد مدرن
به عنوان یک مثال کاربردی در اقتصاد کاربردی، فرض کنید شرکتی یک لوح فشرده جدید با قیمت 15 هزار تومان منتشر کرده‌است.
تجزیه و تحلیل بازار نشان داده است که مصرف کنندگان فعلی بیش از این قیمت برای یک فیلم خرج نمی کنند، این شرکت تنها 100 نسخه منتشر می‌کند زیرا هزینه فرصت تولید برای تامین کنندگان برای تقاضا بسیار بالا است. با این حال، اگر تقاضا افزایش یابد، قیمت نیز افزایش می‌یابد و در نتیجه مقدار عرضه بیشتر می‌شود. برعکس، اگر 100 نسخه منتشر شود و تقاضا فقط 50 لوح فشرده باشد، قیمت برای فروش 50 نسخه باقی مانده که بازار دیگر تقاضا ندارد کاهش می‌یابد.
مفاهیم ذاتی در مدل عرضه و تقاضا از اصول اساسی بحث‌های اقتصاد مدرن است، به خصوص که این مفهوم در جوامع سرمایه داری کاربرد دارد. بدون درک اساسی از این مدل، درک دنیای پیچیده نظریه اقتصادی تقریباً غیرممکن است.
