تأسیس شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی (شستا) در حقیقت برخاسته از رسالت سازمان تأمین اجتماعی در حفظ و صیانت از نیروهای مولد کشور میباشد. این شرکت بعنوان یک مجموعه تخصصی در امر سرمایه گذاری در تاریخ 1365/01/06 بصورت یک شرکت سهامی خاص با ســرمایه اولیه 20 میلیارد ریال تأســیس گردید و طی صــورت جلســه مجمع عمومی فوق العاده مورخ 1379/12/13 به شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی(سهامی عام) تغییر نام یافت و مورخ 1380/02/19 در روزنامه رسمی آگهی شد. شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی در تاریخ 1399/01/20 در بخش هلدینگ چندرشتهای صنعتی در بازار دوم بورس درج و ده درصد از سهام آن در تاریخ 1399/01/27 در بازار بورس عرضه عمومی شد.
موضوع فعاليت شركت سرمايه گذاری تأمين اجتماعی (شستا)، سرمايه گذاری و مشاركت در فعاليت های اقتصادی و بازرگانی اعم از فعاليت توليدی، بازرگانی، خدماتی(مالی، مديريتی و…) و تشكيل انواع شرکت‌ها به جهت نيل به اهداف شركت به شرح زير میباشد:
۱- خريد و فروش و پذيره نويسی سهام شركت های توليدی، بازرگانی و خدماتی پذيرفته شده در بورس و خارج از بورس. اولويت اجرای اين بند برای شركت های پذيرفته شده بورسی میباشد.
2- مشاركت در شركت های جديد به منظور تحقق اهداف شركت به تنهايی و يا با مشاركت با ساير بنگاه های اقتصادی.
۳- خريد و فروش سهام و سرمايه گذاری در شركت های خارجی.
۴- آماده سازی و ورود شركت های سرمايه پذير به بورس اوراق بهادار.
۵- خريد و فروش اموال منقول و انجام فعاليت های بازرگانی و تجاری.
۶- استفاده از تسهيلات مالی و اعتباری بانك ها و موسسات مالی و اعتباری داخلی و يا خارجی و يا تأسيس اينگونه موسسات.
۷- اخذ نمايندگی از موسسات و شرکت‌های سرمايه گذاری معتبر داخلی و خارجی جهت تحقق اهداف و موضوع فعاليت شركت.
۸- ايجاد شعب و نمايندگی داخلی و خارجی جهت تحقق اهداف و موضوع فعاليت شركت.
۹- ارايه خدمات مشاور مالی و اقتصادی و سرمايه گذاری به اشخاص حقيقی و حقوقی معتبر داخلی و خارجی.
۱0- انجام كليه امور و فعاليت هايی كه بطور مستقيم و يا غير مستقيم براي تحقق اهداف و موضوع فعاليت شركت لازم و مفيد باشد و يا در جهت تحقق موضوع فعاليت شركت ضرورت داشته باشد.
شــرکت ســرمایه گذاری تأمین اجتماعی هم اکنون در قالب 9 هلدینگ به شــرح ذیل در حوزه های مختلف مشــغول به فعالیت است:
سرمایه گذاری نفت،گاز و پتروشیمی تأمین
شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین (تاپیکو) در سال 1381 تاسیس و از سال 1391 وارد بورس شد. هلدینگ تاپیکو سهام‌دار اصلی 59 شرکت فعال در حوزه نفت،گاز، پتروشیمی،پالایشگاهی و سلولوزی است.
سرمایه گذاری دارویی تأمین
شرکت سرمایه گذاری دارویی تأمین (تیپیکو)، به عنوان تنها هلدینگ دارای زنجیره ارزش کامل در صنعت داروسازی ایران و البته بزرگترین هلدینگ دارویی و بزرگترین صادرکننده محصولات دارویی ایران، یکی از هلدینگ های شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) است که مدیریت 25 شرکت دارویی را بر عهده دارد.
سرمایه گذاری سیمان تأمین
شرکت سرمایه‌گذاری سیمان تأمین بهمن‌ماهِ سال ۱۳۹۲ در سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد مالی شرکت مادر سهامی عام پذیرفته شده است. درحال حاضر با مدیریت هلدینگ سیمان‌فارس و خوزستان به‌طور مستقیم و غیرمستقیم مدیریت17شرکت تولید کننده سیمان و 7 شرکت تولید کننده محصولات جانبی سیمان از جمله بتن و… را به عهده دارد. همچنین با ادغام هلدینگ عمران وحمل‌ونقل تأمین در هلدینگ سیمان تأمین مدیریت 11شرکت فعال حوزه حمل‌ونقل، ساختمان و عمران به این هلدینگ واگذار شد.
سرمایه گذاری صدر تأمین
شرکت سرمایه‌گذاری صدرتامین شهریور سال 1392 در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران به ثبت رسید و در حال حاضر صد درصد سهام شرکت صدر تأمین متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) است.
هلدینگ صدرتامین با ورود به حوزه کانی‌های فلزی و غیرفلزی در تلاش است با توجه به اهمیت این بخش اقدامات بنیادی را در همه عرصه‌ها با اتکا به دانش جوانان ایرانی در دستور کار قرار دهد و تحقق‌بخش برنامه‌های کلیدی حوزه معدن و صنایع معدنی باشد.
سرمایه گذاری صبا تأمین
شركت سرمایه گذاری صباتأمين (سهامي خاص) در سال 1377 ثبت شده و در سال 1383 نام شرکت به شرکت سرمایه گذاری صبا تامین (سهامي عام) تغییر یافته است. سازمان بورس اوراق بهادار طی نامه شماره 11292 مورخ 1393/07/15 پذیرش این شرکت را در زمره شرکت های نهاد مالی ابلاغ نموده است. شرکت سرمايه گذاري صباتأمین یک هلدینگ مالی است که با ارائه خدمات در بازارهای مالی در سطح ملی و بین‌المللی، نیازهای مجموعه‌ی شستا، هلدینگ های تابعه‌ی آن و دیگر سازمانهای بزرگ را تأمین می نماید؛ همچنین این شرکت در میان 3 شرکت برتر سرمایه گذاری از منظر بازده سرمایه گذاری ها قرار دارد.
سرمایه گذاری صنایع عمومی تأمین
این شرکت در تاریخ 1382/11/27 به صورت شرکت سهامی خاص در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسید؛ همچنین حوزه فعالیت این شرکت کشاورزی و دامپروری و لوازم خانگی می باشد.
خدمات ارتباطی رایتل
شرکت خدمات ارتباطی رایتل در سال 1386 با هدف فعالیت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات تأسیس و در راستای گسترش دامنه فعالیت های خود ، در سال 1389 موفق به اخذ پروانه اپراتور سوم تلفن همراه کشور از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با انحصار دو ساله جهت ارائه خدمات نسل سوم موبایل ، علاوه بر خدمات نسل دوم شد. لذا رایتل تمامی تلاش خود را معطوف به ورود سریع به بازار مخابرات ایران کرد تا بدین ترتیب به عنوان نسل جدید ارتباطات به جامعه ایرانی معرفی شود.
در حال حاضر اپراتور رایتل در 1242 شهر ایران از پوشش نسل سوم و چهارم برخوردار است. 3889 سایت نســـل سوم و ۱۳۰۷ سایت نسل چهارم در سراسر کشـور حاصل فعالیت این اپراتور در صنعت تلکام است. رومینگ رایتل هم اکنون در بیش از ۱۴۵ کشــور فعال بوده که از این بین، با ۹۶ کشــور رومینگ 4G برقرار شده است.
سرمایه گذاری توسعه انرژی تأمین
حوزه های فعالیت شرکت سرمایه گذاری توسعه انرژی تأمین در دو بخش اصلی آب و برق می باشد که شامل فعالیت در تصفیه خانه ها ، آب شیرین کن ها، نیروگاه های حرارتی بزرگ ، مولد های مقیاس کوچک ، نیروگاه های انرژی تجدید پذیر، طرح های بهینه سازی ESCO می باشد.
کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران
شرکت کشتيرانی جمهوري اسلامي ايران شهریور ماه سال 1346 به صورت شرکت سهامي عام تأسيس و متعاقب ابلاغيه مقام معظم رهبري در خصوص نحوه اجراي اصل 44 قانون اساسي و بر اساس مصوبه هیئت عالي واگذاري، اقدامات و پیگیری‌های مستمر جهت پذيرش سهام شرکت در بازار سرمايه متعاقب آن انجام و در اردیبهشت 1387 سهام کشتيراني جمهوري اسلامي ايران در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد.
از میان 9 هلدینگ تابعه شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی، 6 هلدینگ تاپیکو، تیپیکو، تاصیکو، صبا تأمین، سیمان تأمین و کشتیرانی بورسی بوده و مطابق برنامه ریزی انجام شده، مراحل ورود به بورس 3 هلدینگ دیگر شامل صنایع عمومی تأمین، مدیریت توسعه انرژی تأمین و خدمات ارتباطی رایتل نیز در حال انجام است.
زمینه های سرمایه گذاری شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی در صنایع مختلف بر اساس اطلاعات منتشره در تاریخ 31/05/1401 و با استفاده از بهای تمام شده سرمایه گذاری های موجود به شرح زیر است:
افزایش سرمایه شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی
شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی با سرمایه اولیه 20 میلیارد ریال در سال 1365 تأسیس و سرمایه ثبت شده آن پس از چند مرحله افزایش ســـرمایه، در پایان ســـال مالی منتهی به 29/12/1400 معادل 1,636,013 میلیارد ریال گردیده است. در جدول زیر روند افزایش سرمایه شرکت و رشد فزاینده آن طی سال های اخیر نشان داده شده است. در طول فعالیت شستا از سال 1365 تاکنون 1,635,993 میلیارد ریال افزایش سرمایه صورت گرفته است که از این تعداد 12 مرتبه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی بوده اسـت. شـایان ذکر اسـت افزایش سـرمایه شـرکت از مبلغ 142,000 میلیارد ریال به 1,636,013 میلیارد ریال از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها بوده است ؛ جهت شرح بیشتر در نمودار و جدول ذیل، افزایش سرمایه های شستا به صورت گویا نشان داده شده است:
در خصوص افزایش سرمایه ذکر دو نکته ضروري مي باشد:
الف) پس از ثبت افزايش سرمايه، با توجه به رشد قابل توجه ميزان دارايي ها و حقوق مالکانه شرکت، نسبت هاي بدهي و نسبت هاي سودآوري شرکت با تغيير همراه خواهد بود.
ب) بر اساس مفاد بند 58 اساسنامه شستا “خالص سود حاصل از فروش سهام موجود در سبد سهام شرکت در هر سال به حساب اندوخته سرمايه اي منتقل و پس از رسيدن به نصف سرمايه ثبت شده شرکت و اخذ مجوز از سازمان بورس، بنا به پيشنهاد هيئت مديره و با تصميم مجمع عمومي فوق العاده قابل تبديل به سرمايه است”. با توجه به تصويب افزايش سرمايه از محل مازاد تجديد ارزيابي دارايي ها و رشد 1052 درصدي سرمايه شرکت، انجام افزايش سرمايه از محل اندوخته سرمايه اي (منابع حاصل از فروش سرمايه گذاري ها) در سال هاي آتي محتمل به نظر نمي رسد.
سهامداران عمده شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
ترکیب سهامداران شرکت در پایان سال مالی منتهی به 1400/03/31 به شرح زیر میباشد:
اهداف شرکت در نحوه و ترکیب سرمایه گذاری ها
شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی در 9 صنعت اصلی حضور فعال دارد. این صنایع در قالب 9 هلدینگ تخصصی تقسیم بندی شده و شرکت های متعددی در این حوزه ها مشغول به فعالیت هستند. مطابق برنامه ریزی راهبردی شستا، صنایع زیرمجموعه شستا به صورت متناوب در سه سطح شرکت، محصول و صنعت و بر اساس مولفه های مطرح در مدل های روز تدوین استراتژی پورتفولیو مورد ارزیابی، پایش و بهینه سازی واقع میشوند. در این راستا و با استفاده از روش های ریاضی و کمی نسبت به تعیین سبد بهینه اقدام میشود.
فرصت ها و تهدیدهای کلان شستا
فرصت ها و تهدیدهای کلیدی به تفکیک صنایع مورد سرمایه گذاری
سهم تولید شرکت های گروه شستا
شرکت های وابسته و فرعی شستا
طرح های توسعه ای هلدینگ های تابعه شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
- احصای پروژه های شرکت های تابعه شستا به تعداد 108 پروژه جمعا به ارزش تقریبی بالغ بر 41،000 میلیارد تومان ؛
- پیگیری و تهیه گزارش و تکمیل مستندات پروژه ها از جمله طرح توجیهی (FS )و مصوبات هیأت مدیره در خصوص کلیه پروژه های شرکت های تابعه شستا؛
- نظارت و کنترل مستمر بر پیشرفت پروژه ها و تدوین و ابلاغ دستورالعمل شناسایی، تصویب و گزارش دهی پروژه ها به کلیه هلدینگ ها و شرکت های سرمایه پذیر تابعه
- یکسان سازی دستورالعمل تهیه طرح های توجیهی (FS) پروژه ها که منجر به افزایش امکان بررسی و نظارت میشود.
نمودار زیر تعداد پروژه های هریک از هلدینگ های تابعه شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی در سرفصل های مذکور تا تاریخ 1400/03/31 را ترسیم میکند:
نمودار زیر مبالغ ریالی پروژه های هریک از هلدینگ های تابعه شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی در سرفصل های بالا را تا تاریخ 1400/03/31 را ترسیم میکند:
سیاست های اجرایی شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
شــرکت ســرمایه گذاری تأمین اجتماعی در راســتای اجرای ســیاســت های اصــل 44 قانون اســاســی مبنی بر خروج از بنگاه داری، مجموعه برنامه های ســاماندهی را در دســتور کار خود قرار داده و به صــورت مســتمر و روزانه در تمامی تصمیمات این مهم دنبال میشود. سیاست های شستا در حوزه ساماندهی شامل عرضه اولیه به بورس، ادغام، انحلال، واگذاری، ساماندهی شرکت های زیانده، فروش سرک سهام و خرید سهام غیر مدیریتی میباشد.
به منظور شرح بیشتر نمونه های زیر طی سال مالی منتهی به 31/03/1400 در دست اقدام قرار گرفته است:
عرضه اولیه شرکت های تابعه شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
همچنین تا 1400/12/29 نیز 2 شرکت محصولات کاغذی لطیف و سرمایه گذاری هامون صبا که زیر مجموعه های تاپیکو و صبا تامین میباشند در حدود 15% عرضه شدند.
انحلال شرکت های تابعه شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
همچنین یکی از شرکت های زیر مجموعه تاپیکو به نام شرکت کیمیا ورزان مهر غرب نیز منحل گشته و در تاریخ 04/05/1400 در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسید.
ادغام شرکت های تابعه شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
درآمد های عملیاتی شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
درآمدهای عملیاتی شستا (شرکت اصلی) در چهار سال اخير بالغ بر 1610 درصد افزايش يافته است و همانطور که در نمودار مشاهده ميشود سهم سود سرمايه گذاري ها در درآمدهاي عملياتي شرکت در سال هاي اخير همواره بيش از 60 درصد بوده است بطوریکه در سال مالي گذشته به بيش از 72 درصد رسيده است.
سودآوری شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
روند سودآوری شستا در سال های اخیر صعودی بوده بطوریکه سود عملیاتی و سود خالص شرکت اصلی در چهارسال اخیر به ترتیب 1634% و 2381% افزایش یافته است. همچنین سود عملیاتی و خالص تلفیقی شرکت نیز در این 4 سال به ترتیب رشد 1268 و 1374 درصدی داشته است.
اما باتوجه به مطالعات صورت گرفته و نمودار زیر نرخ رشد سود خالص نسبت به سود انباشته شرکت اصلی تا سال 1399 صعودی و بعد از آن نزولی گردیده است.
بازده دارایی( ROI ) شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
روند اقلام اصلی صورت وضعیت مالی شستا شامل داراییها، بدهیها و حقوق مالکانه در چهار سال اخیر حاکی از آن است که میزان کارآیی مدیریت در استفاده از دارایی های شرکت برای تولید سود بطور چشمگیری بهبود یافته و همانطور که ملاحظه میشود بازده داراییهای شرکت در چهار سال اخیر از 6.2% به 56.4% و همین نسبت برای گروه شستا از 2% به 33% رسیده است؛ اما باید توجه داشت که در سال 1400 این نسبت برای شرکت اصلی به میزان 0.2% کاهش داشته که میتواند نشان از ورود این شرکت به کانال نزولی داشته باشد.
بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی
بازده حقوق صاحبان سهام یا همان بازده حقوق مالکانه شرکت اصلی از %11.2 به %65 و همین نسبت برای گروه شستا از 15% به 61% رسیده است؛ اما نکته اینجاست که این نسبت برای شرکت اصلی نیز مانند نسبت بازده دارایی به میزان 3.9% کاهش یافته که نشانه ای برای دقت بیشتر سرمایه گذاران و بررسی بیشتر سهم توسط آنان است.
